Deepfake ile birlikte gerçeğin sonu mu geliyor?

Gerçeklik algımızı sorgulamak durumunda kaldığımız bir çağa tanıklık ediyoruz. İnternet üzerinden edindiğimiz bilgilerin doğruluğu konusunda şüphe duyuyoruz ve beğendiğimiz bir videoyu paylaşırken gerçekliğini sorguluyoruz. Biz bu sorgulamalarla boğuşurken gerçeklik algımızı temelden sarsacak yeni bir teknoloji ile tanıştık: Deepfake

Deepfake, ¨deep learning¨ (derin öğrenme) ve ¨fake¨ (sahte) kelimelerinin birleşiminde oluşan, yapay zeka temelli bir görüntü manipülasyon sistemidir. Temel olarak bir bilgisayar programı iki yüz arasında ortak bir zemin bulur ve en uygun şekilde eşleştirir. Kaynak görüntüler yeterince iyi ise, dönüşüm neredeyse kusursuzdur.

Deepfake, iki makine öğrenmesi modelinin çıkardığı üretimsel ağları (GAN) kullanarak insan eğiliminden yararlanıyor. Bir makine öğrenmesi, veri seti üzerinde çalışıyor ve daha sonra sahte videoları oluşturuyor. Diğer makine öğrenmesi ise sahteciliği tespit etmeye çalışıyor. Alıştırma verisi ne kadar büyük olursa, Deepfake’in inandırıcı bir derinlik oluşturması da o kadar kolay oluyor. İşte tam da bu sebeple ilk yayılan Deepfake videolarında internet üzerinde binlerce videosu bulunan eski politikacılar ve ünlüler kullanıldı.

Deepfake ilk olarak 2017’de yılında Reddit’e ¨deepfake¨ rumuzu ile entry giren bir kullanıcı ile ortaya çıktı. İlk paylaşılan görüntülerde politik figürlerin ve ünlü isimlerin yüzleri başka videolara yerleştiriliyor ve kare kare manipülasyon yapılıyordu. Bu trendin internet üzerinde yayılmasıyla birlikte skandallar da birbirini izledi.

Aslında Deepfake günlük hayatımıza da yavaş yavaş girmeye başladı. Mobil uygulamalarda yer alan yüz değiştirme temelli özellikler, Deepfake’in bir kırılımı olarak görülebilir. Deepfake temelli bu özellikler sayesinde telefon kameranızı kullanarak yüzünüzde manipülasyon yapabiliyor ve kendi yüzünüzü başka bir bedene  aktarabiliyorsunuz. İki yüzü harmanlayarak yeni bir çehre oluşturma gibi masumane hedefler belirleyen bu özellikler sosyal medyada eğlence amaçlı kullanılıyor.

Eski bir sözde denildiği gibi, ¨Görmek, inanmaktır¨. Görsel bir çağda yaşıyoruz ve kötü niyetli insanlar teknolojiyi kendi emelleri doğrultusunda kullanabiliyor. Hakikat kisvesi altında yayılan ve kasıtlı yanlışlıklar yaratan dezenformasyonla toplumlar üzerinde çeşitli intibalar oluşturulmak isteniyor. Tabii ki bu noktada teknolojiyi suçlu olarak görmek yanlış olur. Çünkü teknoloji, kullanıcıların elinde şekilleniyor.

Deepfake videolarını tespit etmek kolay bir iş değildir. Tabii ki amatör videolar çıplak gözle anlaşılabilir. Göz kırpmasında yanıp sönme veya yanlış görünen gölgeler makineler aracılığıyla tespit edilebilir. Deepfake üreten üreten GAN'lar gün geçtikçe daha iyi hale geliyor ve bu gidişle deepfakeleri tespit etmek için dijital adli tıpa güvenmek durumunda kalacağız.

Deepfake, Google aramalarında en çok aranan terimlerden biri olmaya devam ediyor. Bu da sahte videoların tespit edilmesinin önemini gösteriyor. Sahte videoları tespit edemezsek, yakında gördüğümüz ve duyduğumuz şeylere güvenmemeye başlayacağız. İnternet artık hayatımızın her alanına aracılık ediyor ve gördüğümüz hiçbir şeye güvenemememiz “gerçeğin sonu” nu getirebilir.