Geçmişten Günümüze iOS'un Evrimi

Geçtiğimiz günlerde Apple'ın tüm dünya tarafından ilgi ile izlenen konferansı WWDC'de (World Wide Developer Conference) iOS 8 ve Mac OS X'in yeni sürümü (10.10) Yosemite tanıtıldı. Bu ünlü konferansı San Francisco'da izlemek isteyenlerin sayısı epey fazlaydı: geçtiğimiz yıl konferans biletleri tam iki dakika içinde tükenmişti. Bu nedenle bu sene farklı bir yönteme geçilerek Apple'ın geliştirici üyeliğine sahip olanlar arasından çekilişle bilet satışı gerçekleştirildi. Maalesef bu sene şansı yaver gitmeyenler arasındaydım. Artık önümüzdeki konferanslara bakacağız.

2014 konferansında tanıtılan: John Ive önderliğindeki iOS 7 tasarım devriminden sonra Yosemite'te de aynı tasarım anlayışına geçilmiş olması etkileyiciydi. İşletim sisteminin görsellerindeki şeffaf görünümler ile içeriğin sürekliliği sağlanmış ve amaç içeriğe odaklanmaya yönelik olmuş. Bunun yanında birçok yenilik olması ile birlikte beni en çok etkileyen ise bir mobil işletim sistemindeki beğeni toplayan kullanıcı deneyimi (UI/UX) başarısının masaüstü işletim sistemine ilham kaynağı olması. Bu da beni iOS tarihine bir göz atmaya itti ve sizlerle geçmişten günümüze iOS'un nasıl evrimleştiğini bu yazımda paylaşmak istedim. iOS 8'deki yenilikleri merak edenler için Bahri Okuroğlu'nun detaylı yazısını okumanızı tavsiye ederim.

 

Alışkanlıkları değiştirmeye odaklanmak

iPhone'nun ilk kez tanıtıldığı ve Steve Jobs'un en iyi sunumlarından biri olarak görülen tanıtım, 9 Ocak 2007'de yapılmıştı. 7 seneden fazla olan bu serüvende iPhone ve iOS tam anlamıyla mobil dünyanın amiral gemisi ve yol göstericisi oldu. Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı gibi iPhone'nun yetenekleri sınırlı olmasına rağmen öne çıktığı bazı özelliklerle pazarda hızla büyümeye başladı. Apple ilk etapta özellik bakımından diğer telefonlarla rekabet etmek yerine telefon kullanım alışkanlıklarını değiştirmeye odaklandı.

iPhone işletim sistemi, Mac OS X'te kullanılan aynı Unix çekirdeğini kullanıyor. Her ne kadar benzer özelliklere sahip olsa da bu mobil işletim sisteminin ismi bir iPhone OS olarak anıldı. 2010 Haziran ayında iPhone OS'un yeni marka adı iOS oldu. Şimdi sırası ile iOS sürümlerini inceleyelim.

 

iOS 1

iOS 1 ile beraber iPhone 2G özellik bakımından diğer telefonlarla rekabet açısından geride kalsa da dokunmatik ekran, Google Maps ve Safari ile web browser deneyimi en iyi olan cihaz oldu. iOS dosya sistemini son kullanıcıdan saklayarak genel mobil deneyimini başka bir noktaya taşıdı.

• 6 Haziran 2007
• Desteklediği cihaz: iPhone 2G
• Öne çıkan özellikler;
  • Multitouch gestures
  • Mobile Safari
  • iPod
  • Maps
  • Akıllı Klavye
  • Springboard ana ekran
• iOS 1.1 ile gelen özellikler, Eylül 2007
  • Yeni cihaz iPod Touch (1. nesil)
• iOS 1.1.3
  • Daha iyi konum izleme
  • Ana ekranda web klipleri izleme olanağı
  • Simgeleri düzenleme
  • Multitouch klavye

 

iOS 2

Temmuz 2008'de iOS 2 açıklandı ve "üçüncü parti" uygulamalar için App Store tanıtıldı. Apps devrimi aslında mobil dünya için de bir fırsat demekti. Her ne kadar diğer mobil işletim sistemleri uygulamalara yabancı olmasalar da bunlara ulaşmak çok da kolay olmayan, zahmetli yöntemlerle yapılıyordu. iOS'un uygulama geliştiricilerine ürettiklerini kolay ve güvenli şekilde satma fırsatı sunuyor olması, uygulama dünyasının gelişmesindeki en önemli katalizörlerden biri oldu.

• Temmuz 2008
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 3G
• Öne çıkan özellikler;
  • App Store
  • MobileMe
  • Kontak arama
  • Native üçüncü parti uygulamalar
  • Microsoft Exchange desteği
  • iOS SDK
• iOS 2.1 ile gelen özellikler, Eylül 2008
  • Yeni cihaz iPod Touch (2. nesil)
  • iTunes Genius çalma listesi
• iOS 2.2 ile gelen özellikler, Kasım 2008
  • Google Street View, yürüme yönleri, toplu taşıma
  • Podcast indirme

 

iOS 3

iOS 3.2 sürüm numarası ile iPad satışa sunuldu. iOS'a iPad ile birlikte geniş ekran kullanıcı deneyimi gelmiş oldu. Geliştiriciler hızlı bir şekilde uygulamalarına geniş ekran deneyimini getirdi.

• Haziran 2009
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 3GS
• Öne çıkan özellikler;
  • Kes, Kopyala, Yapıştır
  • MMS
  • Spotlight arama
  • Anlık bildirimler
  • Tethering
  • Yatay klavye
  • Find my iPhone
• iOS 3.1 ile gelen özellikler, Eylül 2009
  • Uzaktan kilitleme
  • Melodi indirme
• iOS 3.2 ile gelen özellikler, Nisan 2010
  • Yeni cihaz iPad
  • iBooks
  • Bluetooth klavye desteği

 

iOS4

Bu sürüm çokgörevlilikle (multitasking) ile anılacak. iOS tam anlamıyla bir çokgörevlilik deneyimi sunmasa da bazı servisler için bu önemli bir özellik anlamına geliyordu. Özellikle VoIP, navigasyon, müzik, yerel bildirimler, dosya indirme ve aktarma uygulamaları için belli bir zaman aralığında arka planda çalışma izni veriyordu. Bu sürümle çokgörevlilik ile uygulamanızı sonlandırmadan uygulamalar arası geçiş sağlandı. Hatırlarsanız, bu sürümle iPhone4'te anten sorunları da ortaya çıkmıştı.

• Haziran 2010
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 4
• Öne çıkan özellikler;
  • Çokgörevlilik
  • Ana ekranda uygulamaları klasörleme
  • Facetime
  • Retina ekran
  • iAd
• iOS 4.1 ile gelen özellikler, Eylül 2010
  • Oyun merkezi
  • HDR fotoğraflar
• iOS 4.2.1 ile gelen özellikler, Kasım 2010
  • iPad çokgörevlilik
  • iPad ana ekranda uygulamaları klasörleme
• iOS 4.2.5 ile gelen özellikler, Şubat 2011
  • Verizon desteği
  • İnternet paylaşımı (CMDA hotspot)
• iOS 4.5 ile gelen özellikler, Mart 2011
  • İnternet paylaşımı (GSM hotspot)
  • Üçüncü parti uygulamalarda Airplay
  • iTunes ev içi cihaz paylaşımı (home sharing)

 

iOS5

Bu sürümdeki en önemli yenilik, hiç kuşkusuz sanal asistan olan Siri. Her ne kadar Türkçe'yi desteklemese de kullanıcılara sesle işletim sistemini ve web'i kontrol olanağı veriyor.

• Ekim 2011
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 4S
• Öne çıkan özellikler;
  • Siri
  • Bildirim Merkezi
  • PC-free
  • iTunes Wi-Fi eşleştirme
  • iMessage
  • iCloud

 

iOS6

Bu sürüm, Apple'ın Google bileşenlerinden kurtulmuş bir iOS rüyasının ilk adımları gibiydi.

• Eylül 2012
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 5
• Öne çıkan özellikler;
  • Apple Harita ve navigasyon
  • Facebook entegrasyonu
  • Passbook
  • 3G Facetime

 

iOS 7

iOS 7'nin en önemli yeniliklerden biri olan minimalist tasarım stili, içeriğe odaklanmayı hedefliyor. Bunun da yolu; yeni bir  tipografi, düz tasarım öğeleri ve animasyonlardan geçiyordu. Bu, önceki iOS skeuomorphic stiline göre dramatik bir değişiklik oldu. Beğenenin ya da beğenmeyin, bence iOS'ta böyle bir silkelenmeye, değişime ihtiyaç vardı.

• Eylül 2013
• Desteklediği yeni cihaz: iPhone 5S, 5C
• Öne çıkan özellikler;
  • Yeni görünüm ve his, düz tasarım ve tipografi
  • Paralaks ana ekran, şeffaf objeler
  • Hareketli arka plan.
  • Uygulama değiştirme ekranı, uygulamalar arası geçiş (task switcher)
  • Bildirim Merkezi
  • AirDrop
  • Bana yakın App Store uygulamaları
  • Çocuklar için App Store uygulamaları
  • Denetim Merkezi
  • Otomatik güncelleştirme
  • Kamera; yeni arayüz, efektler, panoramik fotoğraf
  • Safari (Favoriler ekranı, autofill, kredi kartı ekleme, Private browsing düğmesi)
  • iTunes Radyo

 

iOS'in 7 yıllık geçmişi böyle. Peki, siz bir geliştirici olarak bir sonraki sürümde neler olmasını isterdiniz?