Siber Tehdit İstihbaratı Nedir? Kurumların Siber Güvenliği için Önemi

Siber tehditler bu sistemlere zarar verme, veri çalma, izinsiz erişim, hizmet kesintileri, kötü amaçlı yazılım bulaştırma ve daha fazlası gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Bu tehditlere phishing, 0-day saldırıları, geliştirilmiş kalıcı tehdit APT (Advanced Persistent Threat), Trojan, botnet, ransomware, ddos, malware örnek verilebilir. Kurumların bu ve benzeri siber tehditlerden korunması ve önceden önlem alabilmesi için siber tehdit istihbaratı çalışmaları ciddi önem arz ediyor.

 

 

Siber Tehdit İstihbaratı Nedir?

 

Siber Tehdit İstihbaratı (CTI); bilgisayar sistemlerini, ağları ve dijital varlıkları korumak amacıyla olası siber tehditleri tanımlamak, izlemek, analiz etmek ve önceden belirlemek için kullanılan bir süreç ve bilgi kaynağıdır.

 

CTI, organizasyonlara siber saldırıları ve tehditleri daha iyi anlama, bu tehditlere karşı daha etkili bir şekilde savunma sağlama yeteneği sunar. Gelişen tehditler nedeniyle, güvenlik çözümleri yalnızca onlara güç veren istihbarat kadar etkilidir.

 

Siber Tehdit İstihbaratının Bileşenleri

 

Veri Toplama: İstihbarat toplamak için açık kaynaklar, gizli kaynaklar, teknik veriler, diğer kaynaklardan bilgi ve veri toplanır. Siber tehditlerle ilgili olan veya olabilecek her türlü veriyi içerebilir.

 

Analiz ve Değerlendirme: Toplanan veriler, tehditlerin analizi ve değerlendirmesi için bir araya getirilir. Bu aşamada, veriler incelenir, sınıflandırılır, önceliklendirilir; tehditlerin doğası anlaşılmaya çalışılır.

 

İstihbarat Ürünleri: Analiz edilen bilgiler, organizasyon içinde kullanılmak üzere istihbarat ürünlerine dönüştürülür. Raporlar, uyarılar, güncellemeler, güvenlik politikaları ve tepki planları gibi çeşitli ürünleri içerebilir.

 

Dağıtım ve Paylaşım: Elde edilen istihbarat, organizasyonun ilgili birimleri ve paydaşları ile paylaşılır. Güvenlik ekibi, yöneticiler, üçüncü taraflar ve diğer ilgili tarafları içerebilir.

 

Tepki ve Koruma: Elde edilen istihbarat, organizasyonun siber güvenlik politikalarını güçlendirmek, güvenlik açıklarını kapatmak, tehditlere karşı koruma önlemleri almak, acil tepki planlarını uygulamak için kullanılır.

 

 

İstihbarat Kaynağının Sınıflandırılması

 

İstihbaratın sınıflandırılması, kullanıldığı bağlama ve ihtiyaca göre değişebilir. Her tür istihbarat, belirli bir amacı ve kullanım alanını desteklemek için toplanır, analiz edilir. Bu nedenle, istihbaratın doğru bir şekilde sınıflandırılması ve değerlendirilmesi, karar verme süreçlerinde büyük bir öneme sahiptir.

 

İç İstihbarat (Internal Intelligence): Bir organizasyonun veya ülkenin kendi iç işleyişi, personeli ve faaliyetleri hakkında toplanan istihbarattır. İç istihbarat, iç tehditleri ve zayıf noktaları belirleme amacını taşır.

 

Dış İstihbarat (External Intelligence): Diğer ülkeler, rakip organizasyonlar veya uluslararası tehditler hakkında bilgi toplamayı içerir. Dış istihbarat, dış tehditleri ve rekabeti izleme amacını taşır.

 

İnsan İstihbaratı (HUMINT): İnsan kaynaklarına dayalı bilgi toplama sürecini ifade eder. Ajanlar veya insan kaynakları kullanarak elde edilen istihbaratı içerir.

 

Teknik İstihbarat (TECHINT): Elektronik veya teknik araçlarla elde edilen istihbaratı ifade eder. Elektronik casusluk, iletişim istihbaratı ve teknik veri analizini içerebilir.

 

Açık Kaynak İstihbaratı (Open Source Intelligence - OSINT): Kamu kaynaklarından veya genel erişime açık bilgilerden toplanan istihbarattır. İnternet, medya, kamu kayıtları gibi açık kaynaklar kullanılır.

 

Kapalı Kaynak İstihbaratı (Closed Source Intelligence - CINT): Özel veya sınırlı erişime sahip kaynaklardan elde edilen istihbarattır. Gizli bilgileri içeren özel kaynakları içerebilir.

 

Stratejik İstihbarat (Strategic Intelligence): Uzun vadeli politika ve stratejik kararlar için bilgi toplama ile analiz sürecini ifade eder.

 

Operasyonel İstihbarat (Operational Intelligence): Kısa ve orta vadeli operasyonlar ile görevler için bilgi sağlama amacını taşır.

 

Taktik İstihbarat (Tactical Intelligence): Sahada, operasyonların yürütülmesi sırasında karar verme ve hareket etme için anlık bilgi sağlama amacını taşır.

 

Tekil İstihbarat (Single Source Intelligence): Tek bir kaynaktan elde edilen bilgileri ifade eder.

 

Toplu İstihbarat (Multiple Source Intelligence): Birden fazla kaynaktan toplanan ve çeşitli kaynaklardan gelen bilgileri içerir.

 

 

Siber Tehdit İstihbaratı Döngüsü

 

Siber istihbarat döngüsü, siber tehditleri tespit etme, analiz etme, savunma planları oluşturma ve geliştirme süreçlerini tanımlar. Bu döngü, sürekli olarak tehditlerin değişen doğasına ve organizasyonların ihtiyaçlarına uygun olarak tekrarlanır. Bunlar genellikle aşağıdaki aşama ve sırasıyla oluşur:

 

1. Veri Toplama: İlk aşama, çeşitli kaynaklardan siber tehdit verilerini toplamayı içerir. Bu kaynaklar, güvenlik günlükleri, ağ trafik analizi, saldırı tespit sistemleri, açık kaynak istihbarat (OSINT), kapatılmış forumlar, tehdit istihbarat sağlayıcıları ve diğerleri olabilir.

 

2. Veri Analizi: Toplanan veriler, siber tehdit istihbarat analistleri tarafından incelenir ve analiz edilir. Bu analiz, tehditlerin türünü, kökenini, hedeflerini, potansiyel etkilerini anlamaya yöneliktir.

 

3. Tehdit Değerlendirmesi: Analiz edilen veriler temelinde, tehditlerin önceliklendirilmesi ve ciddiyet seviyelerinin belirlenmesi gerekir. Tehditlerin ne kadar acil ve önemli olduğunu değerlendirmek, savunma kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar.

 

4. Savunma Planları Oluşturma: Tehditlerin belirlenmesinin ardından, savunma planları ve stratejileri geliştirilir. Bu planlar, siber saldırılara karşı alınacak önlemleri, güncelleştirmeleri, yama yönergelerini içerebilir.

 

5. Tehdit Önleme ve Algılama: İstihbarat analizleri doğrultusunda, organizasyonlar siber tehditlere karşı koruma önlemlerini uygularlar. Bu önlemler, güvenlik duvarları, antivirüs yazılımları, güncel yazılım ve diğer savunma mekanizmalarını içerir.

 

6. İzleme ve Geri Bildirim: İstihbarat analistleri, uygulanan savunma önlemlerinin etkinliğini sürekli olarak izlerler. Herhangi bir siber saldırı veya tehdit algılandığında, olayları anında değerlendirirler; gerektiğinde savunma planlarını güncellerler.

 

7. Geri Bildirim ve Öğrenme: Her siber olay veya tehdit sonrası, organizasyonlar neyin işe yaradığını ve neyin yetersiz olduğunu değerlendirir. Bu geri bildirim süreci, gelecekteki tehditlere karşı daha iyi hazırlanmak için öğrenme fırsatları sağlar.

 

 

Siber Tehdit İstihbaratı Önemi

 

Siber tehdit istihbaratının önemi, günümüzün dijital dünyasında siber güvenliği sağlamak ve siber tehditlere karşı savunma geliştirmek açısından kritik bir rol oynar. Olası tehditleri erken tespit etme yeteneği sağlar. Tehditler daha başlamadan önce bu tehditlerin işaretlerini veya belirtilerini tanımlamak, organizasyonların hızlı bir şekilde önlem almasını ve siber saldırıların yayılmasını engellemesini sağlar.

 

Yöneticiler ve güvenlik uzmanları için CTI, bilinçli kararlar almak için gerekli verileri sağlar. İstihbarat, organizasyonların siber güvenlik yatırımlarını yönlendirmesine ve kaynakları etkili bir şekilde kullanmasına katkı sağlar.

 

Organizasyonların savunma stratejilerini güçlendirmelerine yardımcı olur. Tehditler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, organizasyonların siber güvenlik önlemlerini iyileştirmesine ve güçlendirmesine yardımcı olur. Acil durum planları ve tepki prosedürleri, CTI ile desteklenerek daha etkili hale getirilir. Organizasyonlar, bir siber saldırı anında hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verebilirler. Tehdit aktörlerini ve gruplarını izlemeyi ve analiz etmeyi içerir. Bu, organizasyonların tehditlerin arkasındaki aktörleri daha iyi anlamasına ve bu aktörlerin stratejilerini takip etmesine yardımcı olur. Kamu güvenliği ve ulusal güvenlik için de büyük öneme sahiptir. Bir ülkenin siber altyapısının korunması ve siber tehditlere karşı savunma geliştirilmesi, ulusal çapta kritik bir rol oynar.

 

Sonuç olarak siber tehdit istihbaratı, organizasyonların güvenliğini artırmak, siber saldırılara karşı savunma sağlamak ve verilerini korumak için hayati bir araçtır. Organizasyonların ve hükümetlerin siber tehditlerle başa çıkmak için bunu etkili bir şekilde kullanmaları gerekmektedir.

 

Konuyla ilgili detaylı bilgi için Geleceği Yazanlar’daki “Siber Güvenlik” eğitimine göz atabilirsiniz.